Vieringen met Pasen

Het Paasfeest begint in ruime zin op Palmzondag en eindigt met Pasen. In de Kerk wordt in deze periode stilgestaan bij het lijden en de verrijzenis van Jezus Christus.

Asoplegging Aswoensdag

Tijdens de eucharistieviering op Aswoensdag, veertig dagen voor Pasen, wordt na het Evangelie en de homilie (preek), de as gezegend en in de vorm van een kruisje door de priester op het voorhoofd bij de gelovigen opgelegd. De as is afkomstig van verbrande palmtakken of andere gezegende takken van het vorige jaar, die worden uitgedeeld met Palmpasen.

Processie Palmzondag

Palmzondag is de laatste zondag voor Pasen en de eerste dag van de Goede Week. Op deze dag wordt de blijde intocht van Jezus Christus in Jeruzalem gevierd. In de huidige viering van Palmzondag neemt de processie nog altijd een centrale plaats in. Zo komen gelovigen bijeen in een kerk, kapel of andere geschikte plaats buiten de kerk. Gelovigen hebben palm- of buxustakken in de hand die worden gezegend en besprenkeld met wijwater. Na de lezing en eventueel homilie begint de processie naar de kerk. Hierbij gaat de kruisdrager voorop, gevolgd door de priester en de gelovigen die de takken meedragen. Soms loopt er ook een ezel mee als herinnering aan de ezel waarop Jezus Jeruzalem binnentrok.

Chrismamis in de Goede Week

In de ochtend van de 'Donderdag in de Goede Week’ wordt in de kathedraal van elk bisdom of in een andere geschikte kerk een zogeheten Chrismamis gevierd. Tijdens deze Mis - de liturgische kleur is wit - wijdt de diocesane bisschop voor het hele jaar het chrisma: dat is de olie die onder meer wordt gebruikt voor de zalving bij de sacramenten van Doopsel, Vormsel en de Ambtswijding tot priester en bisschop. Ook zegent de bisschop de olie voor de zieken en voor deelnemers aan het catechumenaat, de voorbereiding op het doopsel. Soms vindt de Chrismamis niet in de ochtend, maar in de middag plaats. Soms ook wordt de Chrismamis niet op de donderdag, maar op een eerdere dag in de Goede Week gevierd.

Het is bij de Chrismamis de bedoeling dat zoveel mogelijk priesters uit het bisdom tezamen met hun bisschop voldoen aan het gebod van Jezus tot herhaling van het Laatste Avondmaal. De Chrismamis benadrukt op deze wijze de nauwe verbondenheid van de priesters met hun bisschop, die in de Apostolische Successie staat. De homilie (preek) van de Chrismamis roept de priesters op trouw te blijven aan de zending die zij bij hun wijding hebben ontvangen. Na de homilie hernieuwen de priesters, als teken van hun trouw, de beloften die zij bij hun wijding aan de bisschop hebben gedaan.

Avondmis Witte Donderdag

In sommige kerken en in tal van kloosters vindt op Witte Donderdag een plechtige voetwassing plaats. In navolging van Jezus wast en droogt de priester samen met zijn assistenten de voeten van gelovigen. Tijdens een avondmis wordt de eucharistie gevierd ter herdenking aan Jezus’ Laatste Avondmaal. De homilie staat in het teken van de instelling van de eucharistie, de instelling van het priesterschap en Jezus’ gebod tot naastenliefde.

Dienst van het woord op Goede Vrijdag

Op Goede Vrijdag herdenkt de Kerk dat Jezus Christus werd gegeseld, aan het kruis werd genageld en stierf. Het wordt in de Kerk herdacht tijdens een dienst van het woord. Tijdens deze mis staat het lijdensverhaal volgens Johannes centraal. Aan de lezing van Johannes gaat een lezing uit het oudtestamentische boek Jesaja vooraf, om aan te tonen dat de komst van Jezus als Messias al in het Oude Testament werd geprofeteerd. De voorbeden in de dienst van Goede Vrijdag zijn zeer uitgebreid. De eucharistie wordt in deze dienst niet gevierd.

Paaswake op Stille Zaterdag

Aan het einde van Paaszaterdag begint bij zonsondergang de Paaswake, die duurt tot zonsopgang de volgende dag. Het is één van de oudste onderdelen van de christelijke Paasviering. De Paaswake bestaat uit vijf onderdelen: de lichtritus, de Exsultet, de dienst van het woord, de viering van het doopsel en de eucharistieviering.

  • Lichtritus: het verduisterde kerkgebouw wordt gevuld met het Licht van Christus. Dit gebeurt met behulp van de paaskaars, die wordt aangestoken aan een paasvuur buiten de kerk. De paaskaars wordt vervolgens de kerk binnengedragen door de priester of een diaken, waarop de aanwezigen een eigen kaars aan de paarskaars ontsteken en dit vlammetje aan elkaar doorgeven. Zo wordt de ruimte langzaam steeds sterker wordt verlicht.
  • Exsultet: de diaken zet de paasjubelzang het Exsulset in. Triomfantelijk en dankbaar klinkt door de kerk: 'Laat juichen heel het hemelkoor van eng'len, laat juichen om die grote Koning, juichen om de overwinning! Laat de trompetten klinken in het rond!'
  • Dienst van het woord: In de lezingen wordt het verband benadrukt tussen de bevrijding van het volk Israël uit Egypte en de bevrijding van zonden door Christus' dood en verrijzenis. Daarbij ontbreekt nooit de lezing van Exodus 14, waarin wordt beschreven hoe God het volk Israël door het water van de Rode Zee leidt.
  • Doopsel: door het doopsel – en de doopcatechese die eraan voorafgaat – worden nieuwe leden opgenomen in de Kerk en bekeert de Kerk als geheel zich opnieuw tot God. Dit laatste komt in de Paaswake onder meer tot uiting in het hernieuwen van de doopbeloften door alle gelovigen. Na de hernieuwing van de beloften besprenkelt de priester met behulp van een wijwaterkwast alle aanwezigen met gezegend water.
  • Eucharistie: voor het eerst sinds de avondmis van Witte Donderdag wordt de eucharistie weer gevierd. Degenen die als bekeerling tijdens de Paaswake zijn gedoopt, worden uitgenodigd om met hun ouders, peetouders en catechisten ter communie te gaan. Het is bovendien gangbaar dat het brood en de wijn door deze dopelingen naar het altaar worden gebracht.

Dagmis van Paaszondag

Na de Paaswake breekt Paaszondag aan; een dag volledig in het teken van de verrijzenis, de hoogste waarheid van het christelijk geloof. De dagmis op Paaszondag is minder uitgebreid dan die van de Paaswake. De openingstekst luidt: ‘De Heer is werkelijk verrezen. Alleluia. Aan hem zij alle macht en glorie, nu en in eeuwigheid.’ Tijdens de dagmis wordt nogmaals de eucharistie gevierd, in het besef dat de Kerk door dit offer telkens opnieuw wordt herboren en gevoed.

Icon download file
Download